Κατελής Σ. Βίγκλας
Ιστορικός της φιλοσοφίας, Ιστοριογράφος-Θεολόγος (Πτυχ., ΜΑ, Δρ.)
Γεννήθηκε το 1969 στο Βόλο, όπου και περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές με βαθμό απολυτηρίου Άριστα (19 και 1/10) το 1986. Το ίδιο έτος μετά από πανελλήνιες εξετάσεις εισήχθηκε στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Κατά το πρώτο έτος σπουδών έλαβε υποτροφία για προπτυχιακές σπουδές λόγω υψηλής βαθμολογίας, χορηγηθείσα από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ). Απέκτησε πτυχίο με ειδίκευση στην Ιστορία και με βαθμό Λίαν Καλώς (7 και 36/52) τον Ιούλιο του 1991.
Μετά από επιτυχία στις εξετάσεις των διαγωνισμών του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) το 1992-3 στο γνωστικό αντικείμενο της Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλοσοφίας έλαβε υποτροφίες για την απόκτηση Α’ και κατόπιν Β’ μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών. Ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α’ και Β’ Εξάμηνο 1994-95, Γ’ και Δ’ Εξάμηνο 1995-96). Έλαβε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (Master) στον κλάδο Συστηματικής Θεολογίας με βαθμό Άριστα το 1996. Από το 1996 έως το 2001 εξεπόνησε διδακτορική διατριβή στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο γνωστικό αντικείμενο Ιστορίας της Φιλοσοφίας με τίτλο «Η διαλεκτική κατά την πνευματική αναγωγή στο έργο του Πλωτίνου».
Είναι μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, της Ομάδας Εργασίας για τη σπουδή της Βυζαντινής φιλοσοφίας στην Ελλάδα (εκ της ιδρύσεώς της, το 1995) και της International Society for Philosophers (ISFP). Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια φιλοσοφίας, όπως στο Συμπόσιο για το έργο του πρωτεργάτη της σπουδής της Βυζαντινής Φιλοσοφίας, Βασίλειου Τατάκη, στην Άνδρο το 2008 και στην ημερίδα «Η πρόσληψη του Αριστοτέλη στη βυζαντινή γραμματεία» του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών «Νίκος Σβορώνος» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO) στο πλαίσιο του Έτους Αριστοτέλη, στις 2 Νοεμβρίου 2016. Από τη δεκαετία του 1990 συνεργάστηκε με το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, ιδιαίτερα με τον πρώτο διευθυντή του, μαθητή του Β. Τατάκη, ελλογιμώτατο Λίνο Μπενάκη –σύζυγο της πρώην υπουργού Δικαιοσύνης και Πολιτισμού, προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη– ο οποίος ήταν επόπτης-σύμβουλος του Ι.Κ.Υ.
Tα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν το Νεοπλατωνισμό, τη Βυζαντινή Φιλοσοφία, τη Θεολογία, τη Φιλοσοφία της Ιστορίας, την Ιστορία των Επιστημονικών Ιδεών, την Ανθρωπολογία, την Ιστοριογραφία, τη Συγκριτική Γραμματολογία κ.ά. Έχει συγγράψει -επιμεληθεί, μεταφράσει και συμμετάσχει σε- 22 (είκοσι δύο) βιβλία και άνω των 100 εργασιών που έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, όπως είναι τα εξής: Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, Philotheos, European Journal of Science and Theology, Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, Res Cogitans, Τα Ιστορικά, Θεολογία, Φιλοσοφείν, Σύναξη, Δευκαλίων, Interlitteraria, κ.ά. Τα βιβλία του υπάρχουν σε πολλές βιβλιοθήκες των πανεπιστημίων της Ευρώπης και των Η.Π.Α.
Το 2010 ενέκρινε τη μετάφραση στα πολωνικά, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Ελληνικής Φιλοσοφίας Μάριαν Βεσόλι (Marian Wesoły), και την έκδοση στον πρώτο τόμο του περιοδικού Peitho. Examina Antiqua του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας του Πόζναν, μίας εκτενούς εισαγωγικής μελέτης για τη Βυζαντινή Φιλοσοφία, που δημοσίευσε το 2006 στην αγγλική στο περιοδικό Res Cogitans του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας.Το κείμενο της εργασίας αυτής, εξαιτίας της παιδαγωγικής του αξίας, διδάχθηκε στο μάθημα Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Άνταμ Μιτσκιέβιτς τον Μάρτιο του 2011. Η μετάφραση και η διδασκαλία της δημοσίευσης αυτής οδήγησαν στην ανάπτυξη των σπουδών Βυζαντινής Φιλοσοφίας στην Πολωνία. Έκτοτε έχει ιδρυθεί στο Ινστιτούτο Φιλοσοφίας του Πόζναν «Τμήμα Έρευνας της Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Φιλοσοφίας». Βλ. παραπομπές στο άρθρο αυτό στα πολωνικά, ουκρανικά, ισπανικά, ρωσικά, τσεχικά, αραβικά, αγγλικά και ελληνικά από ΕΔΩ.
Επίσης, η ίδια εργασία χρησιμοποιείται στη βιβλιογραφία του μαθήματος Βυζαντινής Φιλοσοφίας της Θεολογικής Σχολής της Χουσιτικής Εκκλησίας της Τσεχίας (Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα) (2014 και εξής), του μαθήματος Βυζαντινής Ιστορίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών (2015), κ.ά.
Μεταξύ άλλων, ανακάλυψε και απέδειξε τη μη-συμπτωματική ομωνυμία της πρώτης αρχής του συστήματος του Νεοπλατωνισμού, που ονομάζεται «Ἓν» (ο Θεός ή το Αγαθό), με τη λέξη «Εν» (
) των αρχαίων Χαλδαίων και Βαβυλωνίων, αφού στη σφηνοειδή γραφή τους σημαίνει τον Κύριο ή τον Ιερέα, και αποτελεί το πρώτο συνθετικό σε περιφράσεις όπως Εν-Λιλ (κύριος της καταιγίδας), Εν-Ζου (κύριος της γνώσης) κ.ά. (Η έρευνα αυτή δημοσιεύθηκε στο Journal of Hellenic Religion 6 (2012-2013) 55-76 του Πανεπιστημίου Νότινγκαμ Τρεντ (NTU) στην ελληνική και στο Philosophia E-Journal of Philosophy and Culture 14 (2016) 171-189 με αρχισυντάκτη τον καθηγητή Βυζαντινής φιλοσοφίας Γκεόργκι Καπρίεφ (Georgi Kapriev) του Πανεπιστημίου της Σόφιας, στην αγγλική).
Για την εκλαΐκευση θεμάτων σχετικών με τη Βυζαντινή Φιλοσοφία, της οποίας η μελέτη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό είναι έργο μιας πνευματικής ελίτ, συνεργάστηκε με τα κορυφαία, μηνιαία και πανελλήνια περιοδικά Ιστορικά Θέματα και Στρατιωτική Ιστορία (2011-2017). Ακόμα, σύμφωνα με μελέτη του περιοδικού Πάπυροι – Επιστημονικό Περιοδικό (2019), είναι ένας από τους επτά (7) σύγχρονους Έλληνες παγκοσμίως που έχουν δημοσιεύσει επιστημονικά έργα για τους Μάγια, ειδικά για την αποκρυπτογράφηση της γλώσσας τους.
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ – ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΑ
1) Ιωάννης Πραντσίδης-Κατελής Σ. Βίγκλας-Δημήτρης Γ. Κορώνας, Λαογραφία και Ιστορία της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδας και του Καβακλί της Ανατολικής Ρωμυλίας-Βόρειας Θράκης. Η Εφέστια Εικόνα της Μονής, εκδ. Ιερό Ίδρυμα Ελλήνων Ανατολικής Ρωμυλίας «Η Αγία Τριάδα», Λειβαδίτσα Πέλλας 2025, 128 σ. (Προλογίζουν: ο Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ και ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιερού Ιδρύματος Ελλήνων Ανατολικής Ρωμυλίας Απόστολος Λεων. Ζαφειρόπουλος). ISBN 978-618 87814-0-5. [Υπό έκδοση].
2) Επαναστάτες, κατακτητές, στοχαστές και ασασίνοι. Στρατιωτικές ιστορικές έρευνες, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2025, σελ. 184, 53 έγχ. εικ., ISBN: 978-960-656-326-3.
3) Η Αγία Παρασκευή, το τέλος του αρχαίου κόσμου και το δυστοπικό μέλλον μας. Παραδείγματα από την Επιστημονική Φαντασία, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2025, σελ. 210, 40 έγχ. εικ., ISBN: 978-960-656-270-9.
4) Αναμνήσεις από τον ιστορικό φιλοσοφίας Λίνο Μπενάκη (Βιογραφικό σημείωμα, Εξαντλητική Εργογραφία του & Αναμνηστικά Έγγραφα), εκδ. Ηδύφωνο, Αίγιο 2024, σελ. 282, 40 ασπρ. και έγχ. εικ., ISBN: 978-618-5450-93-9.
5) Αγχίαλος Εύξεινου Πόντου. Από τον 6ο αι. π.Χ. μέχρι τους ανθελληνικούς διωγμούς και το ολοκαύτωμα το 1906. Ιστορία-Ιδεολογία, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2024, σελ. 296, 35 έγχ. εικ., ISBN: 978-960-656-225-9 [Κυκλοφορεί].

6) Η Νεοπλατωνική Ερμηνεία της Ατλαντίδας, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2024, σελ. 184, 33 έγχ. εικ., ISBN: 978-960-656-206-8 [Κυκλοφορεί].

7) Μια παράξενη ελπίδα για τον κόσμο. Έρευνα στο βίο του Ιησού Χριστού, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2023, σελ. 172, ISBN: 978-960-656-177-1 [Κυκλοφορεί].

8) Το Μαρτυρολόγιο του Αγίου Παντελεήμονα. Ιστορία – Επιστήμη – Ιατρική, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 240, 21 έγχ. εικ., ISBN: 978-960-656-114-6 [Κυκλοφορεί].

9) Μυστικές Εμπειρίες υπό την Επήρεια Ναρκωτικών. Σύντομη ιστορική επισκόπηση, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2022, σελ. 182, ISBN: 978-960-6887-47-5 [Κυκλοφορεί].

10) Ο μεγαλομάρτυς Γεώργιος και το μοτίβο της δρακοντοκτονίας, εκδ. Άνω Τελεία, Αθήνα 2021, σελ. 158, ISBN: 978-618-85435-6-0 [Κυκλοφορεί].

11) Λεξικό Βυζαντινής Φιλοσοφίας. Ερμηνεία Επιστημονικών Εννοιών, προλ. σημ. Λίνος Μπενάκης, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2020, σελ. 250, ISBN: 978-960-656-030-9 [Κυκλοφορεί].

12) Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων και Γιοχάνες Μπουρέους: Δικέφαλος Αετός και Λέων του Βορρά. Εκφραστές του Πνεύματος της Αναγέννησης: Επιδράσεις και Συγκρίσεις, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2020, σελ. 238, 34 έγχ. εικ., ISBN: 978-618-5306-91-5 [Κυκλοφορεί].

13) Ιστορία και ιδεολογία της Αγχιάλου, εκδ. Ηδύφωνο, Αίγιο 2020, σελ. 240, 28 ασπρ. εικ., ISBN: 978-618-5450-13-7 [Εξαντλήθηκε].

14) Βυζαντινοί και Αναγεννησιακοί φιλόσοφοι. Όψεις του έργου και της ζωής τους. Μελετήματα, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2019, σελ. 248, 17 ασπρ. εικ., ISBN: 978-618-5306-48-9 [Κυκλοφορεί].

15) Ιερεμίας Β’ Τρανός Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης (1536-1595), πρόλ. καθ. Αθανάσιος Καραθανάσης-δρ. Σταμάτιος Χρ. Γεωργούλης, εκδ. Σύλλογος των Αγχιαλιτών της Αθήνας “Η Αγχίαλος”, Αθήνα 2017, σελ. 136, 23 έγχ. εικ., ISBN: 978-960-99160-4-2 [Κυκλοφορεί].







