Émile Bréhier, La Philosophie de Plotin, ed.-transl.-pref.-postf. Katelis Viglas, K. & M. Stamouli Publications, Thessaloniki 2023, pp. 190, ISBN: 978-960-656-162-7.

Émile Bréhier, Η Φιλοσοφία του Πλωτίνου, επιμ.-μτφρ.-προλ. σημ.-επίμ. Κατελής Βίγκλας, εκδ. Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2023, σελ. 190, ISBN: 978-960-656-162-7.

Résumé

L’ouvrage d’Emile Bréhier (1876-1952) consacré au philosophe néoplatonicien Plotin est un texte classique. Il s’agit des leçons d’un cours fait à la Sorbonne dans l’hiver 1921-1922 et qui accompagnèrent sa traduction des Ennéades (1924-1938). Bréhier s’est concentré sur le monde intelligible – l’Un, l’Intelligence, et l’Âme – qui, dans l’enseignement de Plotin, garde toujours un caractère sensuel, puisqu’il ne suppose pas la médiation des idées logiquement enchaînées. L’ancien sage a soutenu que ce que l’expression est au visage, c’est le monde intelligible à l’ensemble du monde sensible. Bréhier a tenté d’éclaircir le problème fondamental de la philosophie de Plotin, de savoir la confrontation entre le destin de l’âme et l’interprétation ontologique de la réalité. Ainsi, il fut conduit jusqu’ à l’Orientalisme, pour faire émerger l’ originalité d’ un Idéalisme, que le philosophe Georg Hegel avait qualifié de « sublime ». Emile Bréhier était un historien de la philosophie, spécialiste de la pensée des philosophes stoïciens et néoplatoniciens de l’Antiquité.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟΥ

Το έργο του Εμίλ Μπρεγιέ (Emile Bréhier, 1876-1952) αφιερωμένο στον Νεοπλατωνικό φιλόσοφο Πλωτίνο είναι ένα κλασικό κείμενο. Αποτελείται από τα μαθήματα που ο συγγραφέας παρέδωσε στη Σορβόννη το χειμώνα του 1921-1922 και τα οποία συνόδευσαν τη μετάφρασή του των Εννεάδων (1924-1938). Ο Μπρεγιέ εστίασε στο νοητό κόσμο -στο Εν, το Νου και την Ψυχή-, ο οποίος στη διδασκαλία του Πλωτίνου, διατηρεί έναν χαρακτήρα αισθαντικότητας, αφού δεν προϋποθέτει τη διαμεσολάβηση λογικά συνδεδεμένων ιδεών. Ο αρχαίος σοφός υποστήριξε πως ό,τι είναι η έκφραση στο πρόσωπο, είναι για το σύνολο του κατ’ αίσθηση κόσμου ο νοητός κόσμος. Ο Μπρεγιέ προσπάθησε να αποσαφηνίσει το θεμελιώδες πρόβλημα της φιλοσοφίας του Πλωτίνου, δηλαδή την αντιπαράθεση ανάμεσα στο πεπρωμένο της ψυχής και στην οντολογική ερμηνεία της πραγματικότητας. Έτσι, οδηγήθηκε μέχρι τον Οριενταλισμό, ώστε να επιτύχει την ανάδειξη της πρωτοτυπίας ενός Ιδεαλισμού, τον οποίο ο φιλόσοφος Γκέοργκ Χέγκελ είχε αποκαλέσει «εξυψωμένο». Ο Εμίλ Μπρεγιέ ήταν ιστορικός της φιλοσοφίας, εξειδικευμένος στη σκέψη των Στωικών και των Νεοπλατωνικών φιλοσόφων της Αρχαιότητας.