Η αναβίωση του αρχαιοελληνικού φιλοσοφικού ρεύματος του νεοπλατωνισμού κατά την περίοδο της Αναγέννησης από ουμανιστές λογίους δεν άφησε ανεπηρέαστο το κλασσικό έπος των Πορτογάλων Λουζιάδες του Λουίζ ντε Καμόες. Η επίδραση των νεοπλατωνικών ιδεών στο έργο αυτό αφορά το τριαδικό σχήμα της ανάμνησης του υπερουράνιου κόσμου, της πτώσης της ψυχής στον αισθητό κόσμο και της επιστροφής στο Απόλυτο. Η Διοτίμα στο Συμπόσιο του Πλάτωνα αναφέρει ότι η ψυχή στην εδώ κάτω ζωή διακατέχεται από την έντονη επιθυμία απόκτησης της θεϊκής και τέλειας κατάστασης, την οποία αναζητά μέσω μιας ανοδικής ερωτικής κλίμακας. Σύμφωνα με τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους, μία τέτοια κλίμακα προϋποθέτει τον φυσικό έρωτα και τον έρωτα του νοητού κόσμου, αλλά και την αγάπη της πατρίδας, βαθμίδες που περιγράφονται επαρκώς στις Λουζιάδες.