«Πρωτοχριστιανικός Συμβολισμός στις Φθιώτιδες Θήβες Θεσσαλίας», ΘΕΟΛΟΓΙΑ. Τριμηνιαία Έκδοση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Τόμος 82, Τεύχος 1^ο, Ιανουάριος – Μάρτιος 2011, 19-46.

«Πρωτοχριστιανικός Συμβολισμός στις Φθιώτιδες Θήβες Θεσσαλίας», Δελτίο της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού Όθρυς, Περίοδος Β’, Τεύχος 15, Αλμυρός 2011, 99-124.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Έπειτα από τον ιστορικο-φιλοσοφικό ορισμό της έννοιας του συμβόλου, ακολουθεί η παρουσίαση αντιπροσωπευτικών πατερικών θεωριών για τα σύμβολα και τον συμβολισμό. Στη συνέχεια ερμηνεύονται τα κυριότερα πρωτοχριστιανικά σύμβολα που απαντώνται στις Φθιώτιδες Θήβες Θεσσαλίας. Για την ερμηνεία τους λήφθηκε κυρίως υπ’ όψιν η σημασιοδότησή τους από την Βίβλο και τα πατερικά κείμενα, ως πλησιέστερες πηγές στην εποχή κατά την οποία τα σύμβολα χρησιμοποιήθηκαν. Η ερμηνεία των συμβόλων δεν βασίστηκε στην τυπολογική παρουσίασή τους, ούτε και θεωρήθηκαν υπό την οπτική της ιστορίας της Τέχνης, αλλά το ενδιαφέρον εστιάστηκε στη θεολογική και πνευματική διάστασή τους, όπως διαμορφώθηκε και ίσχυε στην ιστορική περίοδο εμφάνισής τους. Ωστόσο, το γεγονός ότι τα σύμβολα δεν εξαντλούνται σε ό,τι παριστούν, την κτιστή όψη τους, προϋποθέτει μία μορφή αναγωγής όχι μόνο στο νοητό, αλλά και πέραν αυτού, στην ενοποιό αρχή που παρέχει την δυνατότητα επαλήθευσής τους.

Λέξεις κλειδιά: πρωτοχριστιανισμός, συμβολισμός, θεολογία, ιστορία, ερμηνεία

 

Early Christian Symbolism of Phthiotic Thebes in Thessaly 

By Katelis Viglas

Abstract

After the historical and philosophical definition of the concept of symbol, follows a presentation of the representative Patristic theories for symbols and symbolism. Next the most significant early Christian symbols found in Phthiotic Thebes in Thessaly are interpreted. For their interpretation their signification from the Bible and the Patristic Texts was taken into consideration, as those were the closest sources to the era when these symbols were used. Symbols’ interpretation was based neither on their typological presentation, nor in terms of Art History, but the interest was focused on their theological and spiritual dimension, as it was formed and prevailed in the historical period of their appearance. Nevertheless, the fact that these symbols are not limited to what they represent, their created (ktiston) aspect, presupposes a form of anagoge not only to the intelligible, but also beyond it, to the unifying principle which gives the possibility for their verification.

Keywords: Early Christianity, symbolism, theology, history, interpretation